ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠬᠡᠢᠮᠣᠷᠢ ᠨᠡᠪᠲᠡᠷᠡᠭᠦᠯᠭᠡМонгол хийморь нэвтрүүлэг

ᠪᠠᠲᠤ ᠬᠠᠭᠠᠨ 3-11ᠣᠷᠣᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠠᠩᠬᠠᠳᠤᠭᠠᠷ ᠣᠯᠵᠠᠯᠠᠭᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠬᠥᠮᠦᠨ-ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠴᠤᠳ ᠣᠷᠣᠰ ᠲᠡᠰᠢ ᠬᠥᠳᠡᠯᠪᠡ-Bat khaan Бат хаан-ᠷᠣᠮᠠᠨ ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠲᠤᠭᠤᠵᠢ ᠷᠣᠮᠠᠨТоож роман 2025-10-13

30

ᠠᠷᠪᠠ ᠨᠢᠭᠡ ᠣᠷᠣᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠠᠩᠬᠠᠳᠤᠭᠠᠷ ᠣᠯᠵᠠᠯᠠᠭᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠬᠥᠮᠦᠨ ᠰᠥᠨᠢ ᠳᠤᠮᠳᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠠᠯᠲᠠ ᠳ᠋ᠤ᠌ ᠵᠠᠮᠴᠢᠨ ᠰᠸᠨ᠋ᠲ᠋ᠶᠠᠺ᠂ ᠺᠢᠫᠴᠠᠺ ᠤ᠋ᠳ ᠣᠷᠣᠰ ᠤ᠋ᠳ ᠢ᠋ ᠣᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠴᠠᠭᠠᠨ᠎ᠠ ᠠ᠋ᠴᠠ ᠳᠣᠪᠲᠣᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠲᠤᠬᠠᠢ ᠶᠠᠷᠢᠵᠤ ᠪᠠᠢᠪᠠ᠃ ᠴᠡᠷᠢᠭ ᠦ᠋ᠳ ᠭᠠᠯ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠠᠨ ᠲᠣᠭᠣᠷᠢᠨ ᠬᠡᠪᠲᠡᠵᠡᠭᠡᠨ ᠵᠡᠭᠦᠷᠮᠡᠭᠯᠡᠵᠡᠭᠡᠨ ᠲᠡᠭᠦᠨ ᠦ᠌ ᠦᠯᠢᠭᠡᠷ ᠢ᠋ ᠰᠣᠨᠣᠰᠴᠤ ᠪᠠᠢᠯ᠎ᠠ᠃ ᠬᠦᠢᠲᠡᠨ ᠴᠢᠩᠭᠠᠷᠠᠵᠤ ᠬᠥᠩᠭᠡᠨ ᠴᠠᠰᠤ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠳᠡᠭᠡᠷ᠎ᠡ ᠬᠤᠢᠯᠠᠷᠠᠨ ᠬᠡᠪᠲᠡᠵᠦ ᠪᠣᠢ ᠬᠥᠮᠦᠰ ᠢ᠋ ᠳᠠᠷᠤᠨ᠎ᠠ᠃ ᠵᠠᠭᠤᠨ ᠤ᠋...

ᠳᠣᠭᠰᠢᠨ ᠪᠤᠷᠬᠠᠨ ᠬᠢᠯᠢᠩᠨᠡᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠠᠢᠯ Dogshin Burkhan Khilegnüülsen AilДогшин Бурхан Хилэгнүүлсэн Айл ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠨᠠᠢᠷᠠᠭᠤᠯᠤᠯ ᠥᠭᠦᠯᠡᠯᠭᠡНайруулал өгүүллэг 2025-10-13

40

ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠦᠭᠡ ᠬᠡᠯᠡ ᠦᠰᠦᠭ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠡᠨ ᠡᠷᠬᠢᠮᠯᠡᠨ ᠳᠡᠭᠡᠳᠦᠯᠡᠶ᠎ᠡ ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠲᠣᠷᠭᠠᠨ ᠵᠢᠯᠣᠭᠣ ᠭᠡᠷ ᠪᠦᠯᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠰᠤᠷᠭᠠᠯГэр бүлийн сургаал Торгон жолоо 2025-10-13

80

1.ᠦᠵᠢᠶᠡᠳ ᠡᠷᠳᠡᠨᠢᠴᠡᠴᠡᠭ ᠰᠤᠳᠤᠷ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠠᠨ ᠳᠡᠭᠡᠳᠦᠯᠡᠳᠡᠭ ᠰᠤᠷᠤᠭᠰᠠᠨ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠠᠨ ᠪᠠᠲᠤᠳᠬᠠᠳᠠᠭ ᠰᠣᠶᠣᠯ ᠰᠤᠷᠲᠠᠯ ᠲᠠᠢ ᠶᠠᠪᠤᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠭ᠃ᠦᠭᠡ ᠬᠡᠯᠡ ᠪᠡᠨ ᠪᠠᠶᠠᠵᠢᠭᠤᠯᠳᠠᠭ ᠦᠰᠦᠭ ᠪᠢᠴᠢᠭ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠡᠨ ᠬᠠᠮᠠᠭᠠᠯᠠᠳᠠᠭᠦᠷ᠎ᠡ ᠤᠳᠤᠮ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠠᠨ ᠦᠯᠡᠳᠡᠭᠡᠳᠡᠭᠦᠨᠳᠦᠰᠦ ᠲᠡᠢ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠬᠠᠭᠠᠨ᠃ᠪᠠᠯᠴᠢᠭ ᠠ᠋ᠴᠠ ᠯᠢᠩᠬᠤ᠎ᠠ ᠳᠡᠯᠭᠡᠷᠡᠳᠡᠭᠪᠠᠷᠢᠭᠤ ᠭᠤᠲᠤᠯ ᠬᠥᠯ ᠪᠠᠷᠢᠳᠠᠭᠪᠠᠷᠢᠶ᠎ᠠ ᠴᠥᠷᠬᠦᠭᠡ ᠪᠡᠷ ᠰᠤᠷᠭᠠᠳᠠᠭ᠃2. ᠭᠠᠸᠠᠬᠡᠯᠡ ᠪᠡᠨ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠬᠦ ᠡᠰᠡᠬᠦ ᠨᠢ ᠴᠢᠳ...

ᠲᠣᠳᠣᠪᠣᠬ᠎ᠠ ᠲᠠᠢᠽᠦᠢ᠍ᠩ ᠬᠠᠭᠠᠨ Todovokh taizun khaanТодовох тайзун хаан ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠴᠤᠤᠲᠤ ᠬᠥᠮᠥᠰЦуут хүмүүс 2025-10-13

21

ᠲᠣᠳᠣᠪᠣᠬ᠎ᠠ ᠲᠠᠢᠽᠦᠢ᠍ᠩ ᠬᠠᠭᠠᠨ    ᠨᠠᠢᠷᠠᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ ᠄ ᠱ · ᠴᠸᠶᠢᠨ — ᠣᠢᠳᠤᠪ ᠬᠢᠶᠠᠳ ᠪᠣᠷᠵᠢᠭᠢᠨ ᠣᠪᠣᠭᠲᠤ ᠲᠣᠳᠣᠪᠣᠬ᠎ᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠥᠨᠳᠥᠷ ᠡᠪᠦᠭᠡ ᠲᠡᠭᠦᠰᠳᠡᠮᠦᠷ ᠬᠠᠭᠠᠨ᠂ ᠥᠪᠡᠷ ᠦᠨ ᠡᠪᠦᠭᠡ ᠬᠠᠷᠭᠤᠴᠠᠭ ᠳᠦᠭᠦᠷᠡᠩ ᠲᠠᠢᠵᠢ᠂ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠨᠢ ᠠᠵᠠᠢ ᠲᠠᠢᠵᠢ ᠶᠤᠮ᠃ ᠳᠤᠳᠤᠪᠤᠬ᠎ᠠ 1422 ᠣᠨ ᠳ᠋ᠤ᠌ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠠᠵᠠᠢ ᠲᠠᠢᠵᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠭᠡᠷ ᠲᠦ᠍ ᠲᠥᠷᠥᠵᠡᠢ᠃1439 ᠣᠨ ᠤ᠋ ᠰᠢᠷᠠᠭᠴᠢᠨ ᠬᠣᠨᠢᠨ ᠵᠢᠯ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠰᠢᠷᠡᠭᠡᠨ ᠡᠷᠭᠦᠮᠵᠢᠯᠡᠵᠦ《ᠲᠠᠢᠽᠦᠢ᠍ᠩ 》 ᠴᠣᠯᠠ ᠥᠭᠴᠡᠢ...

ᠠᠨᠢᠷ ᠦᠭᠡᠢ ᠬᠠᠢᠷᠬᠠᠨ ᠤ᠋ ᠰᠢᠪᠡᠨᠡᠭᠡ-ᠳ ∙ ᠭᠠᠷᠮ᠎ᠠ D.Garmaa Anirgüi khairkhany shivneeД.Гармаа Аниргүй хайрханы шивнээ ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠨᠠᠢᠷᠠᠭᠤᠯᠤᠯ ᠥᠭᠦᠯᠡᠯᠭᠡНайруулал өгүүллэг 2025-10-13

34

ᠤᠭᠠᠯᠵᠠᠨ ᠬᠡ ᠲᠠᠢ ᠡᠮᠡᠭᠡᠯ–ᠦᠭᠡ᠄ ᠶᠢᠨ ᠰᠢ ᠴᠸᠨ᠂ᠠᠶ᠎ᠠ᠄ ᠪᠣᠣ ᠭᠦᠢ᠂ ᠣᠷᠴᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ᠄ ᡀᠠᠬᠰᠦᠷᠦᠩ᠂ ᠮᠥᠩᠬᠡᠥ᠋ᠯᠵᠡᠢ ᠳᠠᠭᠤᠯᠠᠨ᠎ᠠ Угалзан хээтэй эмээл – үгээ᠄ Ин ши чен᠂ аяа᠄ Боогүй᠂ орчуулсан нь᠄ Лхахсүрэн᠂ Мөнхүүлжээ дуулна ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠳᠠᠭᠤᠤ ᠬᠥᠭᠵᠢᠮДуу 2025-10-12

3

ᠤᠭᠠᠯᠵᠠᠨ ᠬᠡ ᠲᠠᠢ ᠡᠮᠡᠭᠡᠯ  ᠤᠨᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠭ᠎ᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠪᠠᠯᠴᠢᠷ ᠨᠠᠰᠤᠨ ᠳ᠋ᠤ᠌ ᠪᠠᠯᠴᠢᠷ ᠨᠠᠰᠤᠨ ᠳ᠋ᠤ᠌  ᠤᠷᠭ᠎ᠠ ᠪᠠᠨ ᠴᠢᠷᠦᠭᠰᠡᠨ ᠠᠪᠤ ᠪᠠᠨ ᠳᠠᠭᠠᠭᠠᠳ ᠳᠡᠷᠪᠡᠵᠦ  ᠭᠦᠶᠦᠳᠡᠭ ᠰᠠᠨ  ᠤᠷᠠᠯᠠᠵᠤ ᠰᠡᠢᠯᠦᠭᠰᠡᠨ ᠽᠠᠨᠳᠠᠨ ᠡᠮᠡᠭᠡᠯ  ᠠ ᠬᠠ ᠬᠥ  ᠤᠬᠠᠭᠠᠨ ᠪᠣᠳᠣᠯ ᠤ᠋ᠨ ᠮᠢᠨᠢ ᠲᠣᠷᠭᠠᠨ ᠥᠯᠥᠭᠡᠢ ᠲᠣᠷᠭᠠᠨ ᠥᠯᠥᠭᠡᠢ  ᠠᠪᠤ ᠮᠢᠨᠢ ᠨᠠᠮᠠᠶ᠋ᠢ ᠠᠭᠲᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠨᠢᠷᠤᠭᠤᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷ᠎ᠡ  ᠦᠨᠦᠰᠴᠦ ᠥ...

ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ ᠮᠡᠳᠡᠭᠡ 2025.10.12Gadaad medeeГадаад мэдээ ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠮᠡᠳᠡᠭᠡᠯᠡᠯМэдээлэл 2025-10-12

48

ᠥᠭᠦᠯᠡᠪᠦᠷᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠵᠦᠢ02ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠬᠡᠯᠡᠨ ᠦ᠌ ᠥᠭᠦᠯᠡᠪᠦᠷᠢ ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠬᠡᠯᠡ ᠪᠢᠴᠢᠭХэл бичиг 2025-10-12

47

ᠬᠣᠶᠠᠷ᠃ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠬᠡᠯᠡᠨ ᠦ᠌ ᠥᠭᠦᠯᠡᠪᠦᠷᠢ ᠦᠭᠡ ᠬᠡᠯᠡ ᠭᠡᠳᠡᠭ ᠡᠨᠡ ᠬᠦ᠌ ᠶᠠᠭᠤᠮ᠎ᠠ ᠪᠣᠯ ᠬᠥᠮᠦᠰ ᠦ᠋ᠨ ᠬᠠᠷᠢᠯᠴᠠᠭᠠᠨ ᠤ᠋ ᠵᠡᠪᠰᠡᠭ ᠬᠡᠷᠡᠭᠯᠡᠭᠦᠷ ᠮᠥᠨ᠃ ᠡᠢᠮᠦ ᠤᠴᠢᠷ ᠠ᠋ᠴᠠ᠂ ᠥᠴᠢᠨᠡᠨ ᠲᠥᠴᠢᠨᠡᠨ ᠦᠭᠡ ᠪᠤᠶᠤ ᠡᠰᠡᠬᠦᠯ᠎ᠡ ᠬᠣᠯᠪᠣᠭ᠎ᠠ ᠦᠭᠡ ᠡᠴᠡ ᠪᠦᠷᠢᠯᠳᠦᠭᠰᠡᠨ᠂ ᠶᠠᠮᠠᠷ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠦᠵᠡᠯ ᠰᠠᠨᠠᠭ᠎ᠠ ᠶ᠋ᠢ ᠪᠦᠷᠢᠨ ᠢᠯᠡᠳᠬᠡᠭᠰᠡᠨ ᠬᠥᠮᠦᠰ ᠦ᠋ᠨ ᠬᠠᠷᠢᠯᠴᠠᠭᠠᠨ ᠤ᠋ ᠬᠠᠮᠤᠭ ᠤ᠋ᠨ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠨ ᠨᠢᠭᠡᠴᠢ ᠶ᠋ᠢ ᠥᠭᠦᠯᠡᠪᠦᠷᠢ ᠭᠡᠨ᠎ᠡ᠃ ᠥᠭᠦᠯᠡᠪᠦᠷᠢ ᠨᠢ ᠨᠢᠭᠡ ᠪᠤᠶᠤ ᠥᠴᠢᠨᠡᠨ ᠲᠥᠴᠢᠨᠡᠨ...

ᠪᠠᠲᠤ ᠬᠠᠭᠠᠨ 3-10 ᠲᠠᠲ᠋ᠠᠷ ᠤ᠋ᠨ ᠲᠦᠷᠦᠭᠦᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠵᠠᠭᠤᠲᠤ ᠳᠣᠲᠣᠷ᠎ᠠ-ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠴᠤᠳ ᠣᠷᠣᠰ ᠲᠡᠰᠢ ᠬᠥᠳᠡᠯᠪᠡ-Bat khaan Бат хаан-ᠷᠣᠮᠠᠨ ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠲᠤᠭᠤᠵᠢ ᠷᠣᠮᠠᠨТоож роман 2025-10-12

42

ᠠᠷᠪᠠ ᠲᠠᠲ᠋ᠠᠷ ᠤ᠋ᠨ ᠲᠦᠷᠦᠭᠦᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠵᠠᠭᠤᠲᠤ ᠳᠣᠲᠣᠷ᠎ᠠ ᠲᠶᠥ᠋ᠯᠶᠡᠪ— ᠪᠢᠷᠭᠧᠨ ᠦ᠌ ᠲᠦᠷᠦᠭᠦᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠵᠠᠭᠤᠲᠤ《ᠭᠦᠶᠦᠳᠡᠯᠲᠦ ᠬᠡᠭᠦᠷ ᠦ᠋ᠨ ᠲᠠᠯ᠎ᠠ》 ᠳ᠋ᠤ᠌ ᠪᠠᠢᠪᠠ᠃ ᠡᠨᠳᠡ ᠤᠷᠤᠰᠬᠤ ᠪᠤᠯᠠᠭ ᠬᠥᠯᠳᠡᠵᠦ᠂ ᠮᠥᠰᠥ ᠲᠡᠭᠦᠨ ᠦ᠌ ᠲᠦᠪᠰᠢᠨ ᠢ᠋ ᠪᠦᠷᠬᠦᠵᠡᠢ᠃ ᠮᠣᠳᠣᠨ ᠬᠡᠷᠡᠮ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠡᠷ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠯᠡᠭᠳᠡᠭᠰᠡᠨ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠳᠣᠣᠷᠠᠬᠢ ᠰᠠᠭᠤᠴᠠ ᠨᠤᠭᠤᠳ ᠬᠡᠪ ᠢ᠋ᠶ᠋ᠡᠷ ᠦᠯᠡᠳᠡᠵᠡᠢ᠃ ᠤᠷᠢᠳᠤ ᠡᠨᠳᠡ ᠷᠶᠡᠽᠡᠨ ᠦ᠌ ᠬᠠᠷᠠᠭᠤᠯ ᠤ᠋ᠨ ᠪᠠᠢᠷᠢ ᠪᠠᠢᠭᠰᠠᠨ ᠠᠵᠢ᠃ ᠲᠠᠲ᠋ᠠᠷ ᠤ᠋ᠳ ᠤ᠋ᠨ ᠳᠡᠪᠰᠢᠯᠲᠡ ᠶ᠋ᠢ...

ᠠᠲᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨAatai khaanАатай хаан ᠰᠢᠨ᠎ᠡ

ᠠᠩᠭᠢᠯᠠᠯ：ᠴᠤᠤᠲᠤ ᠬᠥᠮᠥᠰЦуут хүмүүс 2025-10-12

35

ᠠᠲᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ      ᠨᠠᠢᠷᠠᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ ᠄ ᠱ · ᠴᠸᠶᠢᠨ — ᠣᠢᠳᠤᠪ ᠬᠢᠶᠠᠳ ᠪᠣᠷᠵᠢᠭᠢᠨ ᠣᠪᠣᠭᠲᠤ ᠠᠲᠠᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠥᠨᠳᠥᠷ ᠡᠪᠦᠭᠡ ᠲᠣᠭᠣᠨᠳᠡᠮᠤᠷ᠂ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠨᠢ ᠬᠠᠷᠭᠤᠴᠠᠭ ᠳᠦᠭᠦᠷᠡᠩ ᠲᠠᠢᠵᠢ ᠶᠤᠮ᠃1441 ᠣᠨ ᠳ᠋ᠤ᠌ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠣᠷᠣ ᠰᠠᠭᠤᠭᠰᠠᠨ ᠳᠡᠯᠪᠡᠭ ᠢ᠋ 1415 ᠣᠨ ᠳ᠋ᠤ᠌ ᠨᠠᠰᠤ ᠪᠠᠷᠠᠭᠰᠠᠨ ᠤ᠋ ᠳᠠᠷᠠᠭ᠎ᠠ ᠣᠢᠷᠠᠳ ᠤ᠋ᠨ ᠥᠭᠡᠴᠢ ᠬᠠᠰᠢᠬ᠎ᠠ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ᠋ ᠬᠦᠦ ᠡᠰᠡᠬᠦ ᠣᠢᠷᠠᠳ ᠲᠤ᠌ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤ᠋ᠨ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠰᠢᠷᠡᠭᠡ ᠶ᠋ᠢ ᠪᠤᠯᠢᠶᠠᠵᠤ ᠠᠪᠤᠭᠰᠠᠨ ᠪᠠᠢᠨ᠎ᠠ᠃...