ᠡᠷᠡᠴᠦᠳ ᠢᠶᠡᠨ ᠥᠮᠥᠭᠡᠷᠡᠵᠦ ᠪᠢᠴᠢᠭᠰᠡᠨ ᠰᠢᠯᠦᠭ-ᠮ ᠪᠢᠯᠢᠭ᠌ᠰᠠᠢᠬᠠᠨЭрчүүдээ өмөөрч бичсэн шүлэг-М.Билэгсайхан ᠰᠢᠯᠦᠭ ᠢᠷᠠᠭᠤ ᠨᠠᠢᠷᠠᠭ

  ᠮᠥᠩᠭᠡ ᠶᠢᠨ ᠪᠢᠯᠢᠭ᠌ᠰᠠᠢᠬᠠᠨ 

ᠡᠷ᠎ᠡ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠢ ᠲᠠᠨᠠᠷ ᠬᠠᠶᠠ ᠴᠤ᠌ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠬᠠᠢᠷᠠᠯᠠᠭᠠᠴᠢ
ᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠶᠠᠪᠤᠴᠢᠬᠠᠬᠤ ᠠᠴᠠ ᠨᠢ ᠡᠮᠦᠨ᠎ᠡ ᠬᠠᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠡᠳ᠋ᠯᠡᠭᠦᠯ ᠡ
ᠡᠷ᠎ᠡ ᠨᠥᠬᠥᠷ ᠴᠢᠨᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠭᠡᠷ ᠦᠨ ᠴᠢᠨᠢ ᠵᠠᠢ ᠡᠵᠡᠭᠦᠢᠷᠡᠨ᠎ᠡ
ᠡᠷᠳᠡᠮᠲᠦ ᠬᠥᠪᠡᠭᠦᠳ ᠨᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠲᠥᠷᠥ ᠶᠢᠨ ᠴᠢᠨᠢ ᠵᠠᠢ ᠡᠵᠡᠭᠦᠢᠷᠡᠨ᠎ᠡ
ᠡᠷ᠎ᠡ ᠴᠡᠷᠢᠭ ᠴᠢᠨᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠡᠬᠡ ᠣᠷᠣᠨ ᠴᠢᠨᠢ ᠡᠵᠡᠭᠦᠢᠷᠡᠨ᠎ᠡ
ᠡᠷᠡᠴᠦᠳ ᠢ ᠲᠠᠨᠠᠷ ᠬᠠᠶᠠ ᠴᠤ᠌ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠬᠠᠢᠷᠠᠯᠠᠭᠠᠴᠢ
ᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠶᠠᠪᠤᠴᠢᠬᠠᠬᠤ ᠠᠴᠠ ᠨᠢ ᠡᠮᠦᠨ᠎ᠡ ᠬᠠᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠡᠳ᠋ᠯᠡᠭᠦᠯ ᠡ
ᠬᠡᠯᠡ ᠨᠢ ᠲᠠᠩᠨᠠᠢ ᠪᠠᠨ ᠣᠯᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠲᠤᠯᠲᠠᠴᠢᠵᠤ
ᠬᠥᠯ ᠨᠢ ᠳᠡᠯᠡᠬᠡᠢ ᠪᠡᠨ ᠣᠯᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠲᠡᠮᠲᠡᠴᠢᠵᠦ
ᠬᠠᠶᠠ ᠨᠢᠭᠡ ᠬᠠᠯᠠᠮᠰᠠᠭᠤ ᠬᠥᠮᠦᠨ ᠢᠷᠡᠬᠦ ᠳᠦ ᠨᠢ
ᠬᠠᠷᠢᠶᠠᠯ ᠤᠨ ᠦᠭᠡ ᠤᠷᠤᠰᠬᠠᠵᠤ
ᠬᠠᠯᠠᠭᠠᠰᠤ ᠶᠢ ᠨᠢ ᠪᠢᠲᠡᠭᠡᠢ ᠬᠣᠭᠣᠰᠣᠯᠡ ᠡ
ᠢᠨᠠᠭ ᠤᠨ ᠵᠠᠬᠢᠶ᠎ᠠ ᠯᠠᠪ ᠭᠠᠷᠬᠤ ᠦᠭᠡᠢ ᠰᠢᠦ ᠳ᠋ᠡ ᠨᠠᠭᠠᠲᠤᠬᠢ ᠠᠴᠠ ᠴᠢᠨᠢ
ᠶᠠᠭᠠᠬᠢᠬᠤᠪ ᠳ᠋ᠡ ᠬᠥᠭᠡᠷᠦᠬᠦᠢ ᠰᠢᠷ᠎ᠠ ᠪᠠᠨ ᠲᠠᠢᠯᠬᠤ ᠶᠠᠭᠤᠮ᠎ᠠ ᠶᠢ ᠨᠢ ᠦᠯᠡᠳᠡᠭᠡ ᠡ
ᠳᠡᠪᠡᠯ ᠪᠥᠰᠡᠨ ᠭᠣᠶᠣᠯ ᠲᠠᠢ ᠳᠡᠭᠡᠷ᠎ᠡ ᠪᠡᠨ ᠮᠠᠯᠠᠭᠠᠢ ᠬᠡᠢᠮᠣᠷᠢ ᠲᠠᠢ
ᠠᠨᠳᠠ ᠶᠢᠨ ᠢᠶᠠᠨ ᠳᠡᠷᠭᠡᠳᠡ ᠴᠣᠪᠣᠭᠣᠵᠢᠵᠤ ᠠᠪᠤ ᠶᠢᠨ ᠢᠶᠠᠨ ᠬᠠᠷᠠᠴᠠᠨ ᠳᠤ ᠲᠣᠮᠣᠭᠠᠵᠢᠳᠠᠭ
ᠢᠨᠠᠭ ᠤᠨ ᠰᠡᠳᠬᠢᠯ ᠳᠦ ᠨᠢᠯᠬᠠᠷᠠᠭᠰᠠᠨ ᠡᠷᠡᠴᠦᠳ ᠢ ᠶᠠᠩᠵ᠍ᠢᠠᠯᠾᠠᠮᠣ ᠨᠤᠭᠤᠳ ᠮᠢᠨᠢ ᠥᠷᠥᠰᠢᠶᠡ
ᠠᠭᠤᠯᠠ ᠰᠢᠭ᠋ ᠶᠤᠮ ᠭᠡᠵᠦ ᠳᠠᠩᠳᠠ ᠪᠢᠲᠡᠭᠡᠢ ᠳᠠᠪᠠᠷᠠ
ᠡᠭᠦᠯᠡ ᠰᠢᠭ᠌ ᠨᠡᠭᠦᠭᠡᠳ ᠶᠠᠪᠤᠴᠢᠬᠠᠳᠠᠭ ᠶᠤᠮ
ᠤᠰᠤ ᠰᠢᠭ᠋ ᠤᠶᠠᠨ ᠭᠡᠵᠦ ᠳᠠᠩᠳᠠ ᠪᠢᠲᠡᠭᠡᠢ ᠰᠠᠮᠠᠷᠠ
ᠠᠭᠤᠷ ᠪᠣᠯᠤᠭᠠᠳ ᠳᠡᠭᠳᠡᠴᠢᠬᠡᠳᠡᠭ ᠶᠤᠮ
ᠲᠡᠭᠦᠯᠳᠡᠷ ᠶᠡᠬᠡ ᠤᠷᠮ᠎ᠠ ᠶᠢ ᠨᠢ ᠪᠦᠷ ᠬᠤᠭᠤᠯᠴᠢᠬᠠᠪᠠᠯ
ᠲᠦᠷᠦᠭᠰᠡᠨ ᠰᠢᠭ᠌ ᠢᠶᠡᠨ ᠤᠷᠤᠭᠤ ᠪᠠᠨ ᠬᠠᠷᠠᠭᠠᠳ ᠤᠨᠠᠴᠢᠬᠠᠳᠠᠭ ᠶᠤᠮ
ᠬᠡᠴᠢᠨᠡᠨ ᠵᠢᠯ ᠠᠮᠢᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠬᠤ ᠶᠢ ᠮᠡᠳᠡᠵᠦ ᠪᠣᠯᠳᠠᠭ ᠦᠭᠡᠢ ᠣᠷᠴᠢᠯᠠᠩ ᠳᠡᠭᠡᠷ᠎ᠡ
ᠬᠡᠵᠢᠶ᠎ᠡ ᠬᠠᠮᠢᠭ᠎ᠠ ᠵᠢᠷᠭᠠᠨ᠎ᠠ ᠭᠡᠵᠦ ᠬᠡᠷᠡᠭᠦᠯ ᠦᠨ ᠠᠯᠢᠮ᠎ᠠ ᠬᠤᠪᠢᠶᠠᠬᠤ ᠶᠤᠮ ᠪᠤᠢ
ᠬᠠᠵᠠᠢᠭᠰᠠᠨ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠲᠡᠳᠡᠨ ᠳᠦ ᠴᠢᠨᠢ ᠪᠦᠦᠪᠡᠢ ᠡᠵᠢ ᠲᠦᠰᠢᠭ ᠪᠣᠯᠳᠠᠭ ᠶᠤᠮ
ᠬᠠᠯᠲᠤᠷᠢᠭᠰᠠᠨ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠲᠡᠳᠡᠨ ᠳᠦ ᠴᠢᠨᠢ ᠪᠦᠰᠡᠭᠦᠢ ᠬᠠᠢᠷ᠎ᠠ ᠨᠥᠮᠥᠷᠢ ᠪᠣᠯᠳᠠᠭ ᠶᠤᠮ
ᠥᠪᠡᠷ ᠢ ᠴᠢᠨᠢ ᠡᠵᠢ ᠪᠣᠯᠭᠠᠭᠰᠠᠨ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠦ ᠳᠡᠭᠡᠳᠦ ᠶᠤᠮ ᠰᠢᠦ ᠳ᠋ᠡ
ᠦᠷ᠎ᠡ ᠶᠢᠨ ᠴᠢᠨᠢ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠪᠣᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠡᠷ᠎ᠡ ᠶᠢᠨ ᠲᠩᠷᠢ ᠶᠤᠮ ᠰᠢᠦ ᠳ᠋ᠡ
ᠡᠷ᠎ᠡ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠢ ᠲᠠᠨᠠᠷ ᠬᠠᠶᠠ ᠴᠤ᠌ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠬᠠᠢᠷᠠᠯᠠᠭᠠᠷᠠᠢ
ᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠶᠠᠪᠤᠴᠢᠬᠠᠬᠤ ᠠᠴᠠ ᠨᠢ ᠡᠮᠦᠨ᠎ᠡ ᠬᠠᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠡᠳ᠋ᠯᠡᠭᠦᠯ ᠡ
ᠣᠯᠠᠨ ᠣᠯᠠᠨ ᠠᠪᠠᠯᠢ ᠭᠡᠷᠭᠡᠢ ᠲᠠᠨᠠᠷ ᠠᠴᠠ
ᠣᠯᠠᠨ ᠣᠯᠠᠨ ᠠᠪᠤ ᠶᠢᠨ ᠬᠥᠪᠡᠭᠦᠳ ᠢ
ᠥᠮᠥᠭᠡᠷᠴᠦ ᠪᠢᠴᠢᠭᠰᠡᠨ ᠰᠢᠯᠦᠭ ᠢ ᠮᠢᠨᠢ ᠪᠣᠯᠭᠣᠭ᠎ᠠ
ᠥᠪᠡᠷ ᠦᠨ ᠮᠢᠨᠢ ᠪᠡᠶ᠎ᠡ ᠶᠢ ᠪᠢᠲᠡᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯᠭᠣᠭ᠎ᠠ
ᠡᠷ᠎ᠡ ᠨᠥᠬᠥᠷ ᠴᠢᠨᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠭᠡᠷ ᠦᠨ ᠴᠢᠨᠢ ᠵᠠᠢ ᠡᠵᠡᠭᠦᠢᠷᠡᠨ᠎ᠡ
ᠡᠷᠳᠡᠮᠲᠦ ᠬᠥᠪᠡᠭᠦᠳ ᠨᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠲᠥᠷᠥ ᠶᠢᠨ ᠴᠢᠨᠢ ᠵᠠᠢ ᠡᠵᠡᠭᠦᠢᠷᠡᠨ᠎ᠡ
ᠡᠷ᠎ᠡ ᠴᠡᠷᠢᠭ ᠴᠢᠨᠢ ᠦᠭᠡᠢ ᠪᠣᠯ ᠡᠬᠡ ᠣᠷᠣᠨ ᠴᠢᠨᠢ ᠡᠵᠡᠭᠦᠢᠷᠡᠨ᠎ᠡ
ᠡᠷ᠎ᠡ ᠬᠦᠮᠦᠨ ᠢ ᠲᠠᠨᠠᠷ ᠬᠠᠶᠠ ᠴᠤ᠌ ᠭᠡᠰᠡᠨ ᠬᠠᠢᠷᠠᠯᠠ
ᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠶᠠᠪᠤᠴᠢᠬᠠᠬᠤ ᠠᠴᠠ ᠨᠢ ᠡᠮᠦᠨ᠎ᠡ ᠬᠠᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠡᠳ᠋ᠯᠡᠭᠦᠯ ᠡ ᠶᠠᠩᠵ᠍ᠢᠠᠯᠾᠠᠮᠣ ᠎ ᠨᠤᠭᠤᠳ ᠮᠢᠨᠢ᠃

Мөнхөөгийн Билэгсайхан

Эр хүнийг та нар хаяа ч гэсэн хайрлаач

Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүлээ

Эр нөхөр чинь үгүй бол гэрийн чинь зай эзгүйрнэ

Эрдэмт хөвүүд нь үгүй бол төрийн чинь зай эзгүйрнэ

Эр цэрэг чинь үгүй бол эх орон чинь эзгүйрнэ

Эрчүүдийг та нар хаяа ч гэсэн хайрлаач

Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүлээ

Хэл нь тагнаагаа олохгүй тультчиж

Хөл нь дэлхийгээ олохгүй тэмтчиж

Хаяа нэг халанцуухан ирэхэд нь

Хараалын үг урсгаж халаасыг нь битгий хоослоо

Янагийн захиа лав гарахгүй шүү дээ наанаас чинь

Яахав дээ хөөрхий шараа тайлах юмыг нь үлдээ

Дээл бүсэн гоёлтой дээрээ малгай хийморьтой

Андынхаа дэргэд цовоожиж аавынхаа харцанд томоождог

Янагийн сэтгэлд нялхарсан эрчүүдийг Янжинлхамууд минь өршөө

Уул шиг юм гэж дандаа битгий давар

Үүл шиг нүүгээд явчихдаг юм

Ус шиг уян гэж дандаа битгий самар

Уур болоод дэгдчихдэг юм

Төгөлдөр их урмыг бүр хугалчихвал

Төрсөн шигээ урвуугаа хараад уначихдаг юм

Хичнээн жил амьд явахыг мэдэж болдоггүй орчлон дээр

Хэзээ хаана жаргана гэж хэрүүлийн алим хуваах вэ

Хазайсан газар тэдэнд чинь бүүвэй ээжий түшиг болдог юм

Хальтарсан газар тэдэнд чинь бүсгүй хайр нөмөр болдог юм

Өөрийг чинь ээж болгосон хүний дээд юм шүү дээ

Үрийн чинь эцэг болсон эрийн тэнгэр юм шүү дээ

Эр хүнийг та нар хаяа ч гэсэн хайрлаарай

Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүлээ

Олон олон авайл гэргий та нараас

Олон олон аавын хөвгүүдийг

Өмөөрч бичсэн шүлгийг минь болгоо

Өөрийн минь биеийг битгий болгоо

Эр нөхөр чинь үгүй бол гэрийн чинь зай эзгүйрнэ

Эрдэмт хөвүүд нь үгүй бол төрийн чинь зай эзгүйрнэ

Эр цэрэг чинь үгүй бол эх орон чинь эзгүйрнэ

Эр хүнийг та нар хаяа ч гэсэн хайрла

Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүл Янжинлхамууд минь.